Romanda adı geçmiyor (gerçekten) ama semtlerinin ve saraylarının adlı adınca yer almasından kolayca anlaşılacağı üzere şehrin ilham kaynağı İstanbul. İfe, Eyasu, Murad ve diğerleri şehirlerine ne ad veriyorlar, bunu tam olarak bilemiyorum. Şunu biliyorum, Muradlar hanedanı biraz daha devam ederse, dilin imparatorlukta evrimiyle birlikte Muradkent, yeni bir ad olarak yerleşebilir. Daha sonraları da belki, Batı Avrupa'yla biraz daha yakınlaşma çabasının bir parçası olarak, Muradopolis. Neden olmasın?
Romandaki ülkeye gelince, tarihte hiçbir ülkenin hiçbir döneminin sınırlarına tam olarak uymadığını fark edeceksiniz. Romanın jeopolitiği öyle gerektirdi deyip bırakayım.
Saray, bildiğiniz Topkapı Sarayı'na epey benziyor. Murad, birtakım değişiklikler yapmış; tasarrufundadır, yapar elbet. Görünür başka bir değişiklik, bugün bildiğiniz sarayın parçası olmayan, yani tarih boyunca kırpılmış bahçelerin, köşklerin, diğer binaların romanda yaşaması. Aşağıda bazılarını betimleyen çizimlere yer verdim. O yıllara dönüp saatlerce gezinmek isterdim doğrusu. Tabii muhafızlar avare avare dolaşan birini görür görmez canıma okurdu, ayrı mesele.
İfe'nin apartmanının "rol modeli" olan binayı bugün Doğan Apartmanı olarak biliyoruz. Uzun yaşamında birden çok sahibi olmuş bu yapının; sahibi değiştikçe adı da değişmiş. Ben 1929-1942 yılları arasında Victoria Sigorta binaya yerleştiğinde üzerine yapıştırılan "şatafatlı" etiketini, Victoria'yı tercih ettim. İskoçya'dan kalkıp gelen Başhemşire Ainsley zaten şehirden memnun değildi, sinirini iyice bozmak için Kraliçe Victoria'nın adı yardımcı oldu. İfe'nin neden en tepede, basık tavanlı bir katta oturduğunu tahmin etmek zor değil: Newport sahiline sıralanmış, Vanderbilt'lerin, Astor'ların ve diğer zengin ailelerin yirminci yüzyıl yaklaşırken yaptırdığı çok katlı malikaneler de hep böyle havasız, tavan arasının sıcağıyla boğuşan katlarla "taçlanmıştır" örneğin. Kimlerin odalarının o katlarda olduğunu merak edenler, bugünkü apartmanlarımızın bodrum katlarına, kazan dairesinin yanı başına bakabilirler.
Eyasu'nun dükkânına gelince, çarşının bugün izi yok ama Galata'dan tarihi yarımadaya doğru yürürken, mahzenininin soğuğu sokağa kadar taşan bir Doğu Roma kalıntısının yanından geçerseniz bir gün, belki odur – daha doğrusu onun küçüğüdür.
-panaroma-detay-716x205.jpg "Antoine de Favray (1706-1791), panorama")
Antoine de Favray (1706-1791). İstanbul panoraması (detay), Pera Museum.
Charles Pertusier. Atlas des promenades pittoresques dans Constantinople et sur les rives du Bosphore par M. Charles Pertusier, officier d'artillerie à cheval de la Garde Royale, attaché en 1812 et années suivantes à l'ambassade de France près la Porte ottomane, gravé par M. Piringer, d'après les dessins de M. Preault, Paris, H. Nicolle, MDCCCXVII [=1817].
Topkapı Sarayı ve bostanlar, arslanhane, vs., Ekrem Hakkı, 1958. Büyük harita
Apartman: Galata’da yeni bir konut tipi. Institut français d’études anatoliennes, 2010.
Pervititch haritaları no. 37 (detay), 1928.
-Robert-Walsh-1838.jpg "Robert Walsh (1772-1852), sarnıç")
Robert Walsh / Thomas Allom. Constantinople and the Scenery of the Seven Churches of Asia Minor illustrated. In a Series of Drawings from Nature by Thomas Allom. With an historical account of Constantinople, and descriptions of the plates, by the Rev. RobertWalsh..., London/Paris, Fisher, Son & Co. [1836-38].